Już za 14 dni wejdzie w życie zmiana ustawy zabużańskiej, która opublikowana została w Dzienniku Ustaw z 12 lutego 2014 roku, poz. 195.
Ile osób będzie mogło z niej skorzystać? Ile osób wykaże, że na ocenę spełnienia przez nie wymogu zamieszkiwania w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mają wpływ zmiany dokonane niniejszą ustawą? Będzie to kolejna ciekawa sytuacja, w której organy będą arbitralnie podejmować decyzje o spełnieniu bądź nie spełnieniu wymogów. Zobaczymy jak się sprawa potoczy.
Z analiz przeprowadzonych w trakcie prac legislacyjnych wynika, że kwestia „zamieszkiwania” dotyczy stosunkowo niewielkiej grupy osób uprawnionych. W uzasadnieniu Uchwały Senatu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 9 sierpnia 2013 r. w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, opartym na informacji przedłożonej Komisji Ustawodawczej przez Ministra Skarbu Państwa w piśmie z dnia 8 kwietnia 2013 r. wynika, że w postępowaniach toczących się przed wojewodami jako organami pierwszego stopnia, w których już zapadły decyzje odmawiające potwierdzenia prawa do rekompensaty, występowały średnio trzy osoby, ponadto spraw zakończonych przed wojewodami stwierdzono 73, a spraw w których złożone zostały odwołania do Ministra Skarbu Państwa było 200. Ustalając przybliżoną liczę osób, których mogłaby dotyczyć niniejsza zmiana ustawy, wzięto też pod uwagę wnioski, które nie zostały do tej pory rozpatrzone, których aktualnie jest jeszcze około 57,6 tys. Zakładając, że około 1% z nich, czyli w przybliżeniu 576, może dotyczyć przepis art. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 lub ust. 3 projektowanej ustawy z dużym przybliżeniem można przyjąć, że niniejsza zmiana ustawy obejmie swoimi regulacjami około 850 osób uprawnionych .
O ile, wyliczenia dotyczące osób spełniających zapis art. 2 pkt 1 ustawy rekompensacyjnej, po ponownym rozpoznaniu sprawy w trybie art. 2 ust. 1 zmiany ustawy, o tyle znacznie trudniejsze jest ustalenie – nawet szacunkowe – ilości spraw i wniosków jakie mogą wiązać się z obowiązywaniem art. 1 w zw. z art. 2 ust. 2 lub ust. 3 ustawy. Brak jest bowiem informacji co do liczby osób, które kierując się przeświadczeniem, że nie spełniają zakwestionowanej przesłanki domicylu, nie złożyły wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty w terminie do dnia 31 grudnia 2008 r.