Oranżeria, według definicji słownikowych to szklarnia służąca do hodowli egzotycznych roślin, np. pomarańcz, cytryn, pełniąca rolę wypoczynkową. Według „Encyklopedii Gutenberga” – „oranżerja – cieplarnia o szklanym dachu i prostopadłych szklanych ścianach, służy do zimowania roślin cieplarnianych.”
Kazimierz Obrębowicz w opracowaniu pt. „Krótki zarys budownictwa wiejskiego”, wydanym w 1886 roku w Warszawie, zamieścił następujący opis budynku oranżerii: „Szklarnie, cieplarnie itp. Przeznaczenie podobnych budowli może być rozmaite, a mianowicie:
- Uprzyjemnienie pobytu, zwłaszcza w porze chłodnej, jako ogrody zimowe, połączone z salonami itd.
- Przezimowanie roślin, które letnią porą znoszą nasz klimat, zimą jednakże wymagają ochrony od mrozów.
- Produkcja pewnych gatunków roślin, które w naszym klimacie wymagają sztucznych warunków istnienia, bez względu na to, czy produkcja roślin, kwiatów i owoców ma na celu zaspokajanie własnych potrzeb lub upodobań, czy też odbywa się w celach przemysłowych, na sprzedaż.
Z innego puntu widzenia, a mianowicie stosownie do gatunku roślin hodowlanych i do koniecznych warunków ich rozwoju, jak to stopnia ciepłoty, wilgoci itp. rozróżnić wypadałoby trzy główne gatunki:
- Szklarnie chłodne lub oranżerye utrzymywane w ciepłocie 3 do 4° R., a służące do przezimowania pomarańczy, cytryn, kamelij, azalij, wrzosów itp.
- Cieplarnie umiarkowane utrzymywane na 8° R. dla kaktusów, roślin cebulkowych itp.
- Cieplarnie gorące utrzymywane w ciepłocie ponad 9° R., stosownie do gatunku roślin aż do 20° R. Cieplarnie te są albo suche, albo też wilgotne (Storczyki itp.)
Różne części tej samej cieplarni mogą, naturalnie, przy należytym urządzeniu, posiadać różne stopnie ciepłoty i różną wilgotność stosownie do swego przeznaczenia.
Główne warunki dobrej szklarni są: ochrona od zimna i obfity przystęp światła. Dwa te warunki przeszkadzają jednakże sobie nawzajem: im więcej oszklonej powierzchni ścian i dachu, tem więcej w prawdzie światła, lecz tem trudniejsze też będzie należyte ogrzanie szklarni. Podwójne oszklenie stanowi znów dobrą ochronę od zimna, lecz osłabia natomiast skutek promieni świetlnych. Ściany nieoszklone, mające przede wszystkiem nie przepuszczać zimna, najlepiej murować z cegły, przynajmniej na ? łokcia grubości i dobrze zaopatrzeć je izolacyjną warstwą powietrza. Najważniejszą rzeczą w szklarni jest utrzymanie w niej wymaganej ciepłoty, do czego potrzebne jest sztuczne ogrzewanie, samo bowiem szczelne otoczenie nie starczy. Większe szklarnie dobrze będzie podzielić pod względem ogrzewania na dwie oddzielne części, między którymi ustawia się komin i dwa paleniska, dla każdej z nich odrębne.”
